Trong quý I, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành đã ban hành các văn bản, chính sách để hoàn thiện hành lang pháp lý cho công tác ứng dụng CNTT, chuyển đổi số, bao gồm: 01 Nghị định của Chính phủ, 05 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 02 Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, 01 Thông tư.
Cũng trong quý I năm 2024, Chính phủ đã ban hành 04 Nghị quyết chỉ đạo các nhiệm vụ trọng tâm các bộ, ngành, địa phương cần tập trung thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ được giao để thúc đẩy, triển khai chuyển đổi số quốc gia trên cả 3 trụ cột Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số (Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 05/01/2024; Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 05/01/2024; Nghị quyết số 20/NQ-CP ngày 05/02/2024; Nghị quyết số 28/NQ-CP ngày 05/3/2024).
Tại Nghị quyết số 28/NQ-CP ngày 05/03/2024 của Chính phủ về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 02 năm 2024 trực tuyến với địa phương đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao:
Tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án 06 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 11 tháng 02 năm 2024 và công tác cải cách thủ tục hành chính; tập trung cấu trúc lại quy trình, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trên cơ sở liên thông điện tử, tái sử dụng dữ liệu để cung cấp các dịch vụ công trực tuyến liên thông toàn trình theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tạo sự chuyển biến thực chất trong việc cung cấp dịch vụ công, giảm phiền hà, thời gian, chi phí cho người dân, doanh nghiệp. Tăng cường chia sẻ cơ sở dữ liệu chuyên ngành thuộc phạm vi quản lý theo thời gian thực để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan trung ương và địa phương khai thác, phân tích phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành, hỗ trợ ra quyết định.
Xây dựng kế hoạch về tăng cường ứng dụng công nghệ số để chuyển đổi số, xây dựng các cơ sở dữ liệu, phát triển các nền tảng số quốc gia, phát triển kinh tế số, quản trị số thuộc phạm vi, lĩnh vực của bộ, ngành, địa phương; tổ chức hội nghị chuyên đề về phát triển kinh tế số trong quý I năm 2024. Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực quản lý nhà nước và thực thi pháp luật về chuyển đổi số từ trung ương đến địa phương theo Quyết định số 1690/QĐ-TTg ngày 26 tháng 12 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ. Tích cực tham gia với Bộ Thông tin và Truyền thông sử dụng thí điểm các trợ lý ảo hỗ trợ cán bộ, công chức, phát hiện mâu thuẫn văn bản pháp luật, hỗ trợ pháp lý cho người dân, hỗ trợ thẩm phán.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc TW tăng cường đôn đốc, giám sát, kiểm tra và quyết liệt thực hiện quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại các Công điện số: 1123/CĐ-TTg ngày 18 tháng 11 năm 2023, 1284/CĐ-TTg ngày 01 tháng 12 năm 2023; phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương, Bộ Tài chính để chỉ đạo lực lượng chức năng xem xét xử lý các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đến hết ngày 31/3/2024 không thực hiện quy định về hóa đơn điện tử, kể cả việc yêu cầu tạm dừng hoạt động kinh doanh và thu hồi giấy phép, giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh theo quy định của pháp luật.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cơ quan liên quan theo thẩm quyền nghiên cứu, xây dựng cơ sở dữ liệu về kinh tế tuần hoàn của doanh nghiệp; trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Bộ Tài chính rà soát, lập phương án phân bổ, báo cáo Chính phủ để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định đối với các khoản chi của ngân sách trung ương năm 2024 chưa phân bổ đầu năm cho các bộ, cơ quan để thực hiện mua sắm, hiện đại hóa trang thiết bị, đầu tư cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin.
Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Bộ Tài chính hướng dẫn các địa phương trong việc bố trí kinh phí xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai theo quy định; tổng hợp đề xuất của các địa phương về việc hỗ trợ kinh phí xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, gửi Bộ Tài chính để xem xét, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Công an triển khai thí điểm giải pháp cấp phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VneID tại Hà Nội, Thừa Thiên Huế trước khi nhân rộng toàn quốc; hoàn thành trước ngày 30 tháng 4 năm 2024.
Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương: Chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Công an và cơ quan liên quan thống nhất việc thực hiện quy định về phạm vi điều chỉnh của Luật Giao dịch điện tử nhằm tháo gỡ các vướng mắc trong việc thực hiện giao dịch bằng phương thức điện tử, trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Chủ trì, phối hợp với Bộ Công an rà soát, tháo gỡ các vướng mắc về tiêu chuẩn, quy trình công nghệ thông tin và về pháp lý liên quan đến việc thực hiện Đề án 06; trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng Chính phủ; khẩn trương chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu, xây dựng tiêu chuẩn địa chỉ số quốc gia trên nền tảng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo quy định. Ban hành văn bản hướng dẫn các bộ, ngành để phát triển, đưa vào sử dụng các nền tảng số quốc gia trong tháng 3 năm 2024. Triển khai Chiến lược dữ liệu và Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông để thúc đẩy và hướng tới bảo đảm tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam sử dụng điện toán đám mây của Việt Nam. Bộ Thông tin và Truyền thông đã trình Thủ tướng Chính phủ - Chủ tịch Ủy ban xem xét ban hành kế hoạch hoạt động năm 2024 của Ủy ban tại Tờ trình số 13/TTr-BTTTT ngày 08/3/2024 và Văn bản số 943/BTTTT-CĐSQG ngày 18/3/2024; đã có 19 bộ, ngành và 56 địa phương đã ban hành Kế hoạch chuyển đổi số năm 2024 của mình.
Về thể chế, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành đã ban hành các văn bản, chính sách để hoàn thiện hành lang pháp lý cho công tác ứng dụng CNTT, chuyển đổi số, bao gồm: 01 Nghị định của Chính phủ, 05 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 02 Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, 01 Thông tư của Bộ trưởng.
Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030 (Quyết định số 142/QĐ-TTg ngày 02/02/2024). Chiến lược đã xác định: Dữ liệu của Việt Nam mở ra không gian hoạt động và phát triển mới cho Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số; cơ bản phản ánh đầy đủ mọi mặt hoạt động kinh tế - xã hội trên môi trường số và là nhân tố thúc đẩy tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, đảm bảo cho tiến trình chuyển đổi số thành công, đưa Việt Nam trở thành quốc gia số an toàn. Dữ liệu góp phần chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế, đưa Việt Nam vượt qua mức thu nhập trung bình thấp, đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và đạt mức thu nhập cao vào năm 2045.
Các thể chế, chính sách cần tập trung xây dựng, hoàn thiện để phát triển dữ liệu quốc gia bao gồm: Tập trung nghiên cứu, xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số trong đó quy định các hình thức sở hữu dữ liệu, quyền tài sản dữ liệu, chính sách mua bán dữ liệu, đưa dữ liệu trở thành một loại tài sản được pháp luật bảo vệ và tạo thị trường dữ liệu; Xây dựng Nghị định quy định về giao dịch điện tử trong cơ quan nhà nước và hệ thống thông tin phục vụ giao dịch điện tử, Nghị định quy định về chữ ký điện tử và dịch vụ tin cậy, Nghị định quy định về danh mục cơ sở dữ liệu quốc gia; Xây dựng Nghị định quy định về mua bán, trao đổi dữ liệu riêng, dữ liệu có bản quyền để tạo thị trường dữ liệu; quy định về các dạng dữ liệu đủ điều kiện tham gia mua bán, trao đổi, chuyển nhượng; Xây dựng các quy định về nghĩa vụ, trách nhiệm của các đơn vị vận hành nền tảng số, hệ thống giao dịch điện tử trong việc thu thập, lưu trữ, sử dụng, kết nối, chia sẻ, giao dịch dữ liệu số; Xây dựng các quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn, các danh mục lưu trữ, kết nối và chia sẻ dữ liệu, các quy định về dữ liệu phi danh tính. Ban hành các quy định hướng dẫn liên quan đến quản lý chất lượng dữ liệu; Xây dựng Khung quản trị dữ liệu, kiến trúc dữ liệu và các mục từ điển dữ liệu và bổ sung vào Khung kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam những phiên bản tiếp theo; Nghiên cứu xây dựng chính sách ưu đãi thúc đẩy phát triển doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dữ liệu, tư vấn chiến lược quản trị dữ liệu, cung cấp nền tảng, dịch vụ quản trị dữ liệu; phòng chống sự chi phối, thao túng thị trường của các tổ chức, doanh nghiệp có lợi thế nắm giữ khối lượng dữ liệu lớn của Việt Nam; Xây dựng và ban hành các nguyên tắc sử dụng dữ liệu có trách nhiệm, các quy định hướng dẫn về an toàn khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong khu vực công nhằm duy trì vai trò chủ thể kiểm soát toàn diện của con người trong mọi ứng dụng AI, hài hòa các lợi ích mà ứng dụng AI mang lại đối với các ngành/lĩnh vực trong mọi mặt đời sống xã hội, đồng thời đảm bảo cách tiếp cận AI phù hợp với chuẩn mực đạo đức của con người.
Các địa phương đã ban hành nhiều chính sách quan trọng phục vụ chuyển đổi số, tiêu biểu như: HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐND ngày 26/02/2024 quy định mức thu phí, lệ phí đối với hoạt động cung cấp dịch vụ công bằng hình thức trực tuyến trên địa bàn tỉnh; HĐND tỉnh Bình Dương ban hành Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐND ngày 31/01/2024 về phí, lệ phí đối với hoạt động cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Đến nay, cả nước đã có 51/63 địa phương ban hành Nghị quyết của Hội đồng nhân dân về miễn, giảm phí, lệ phí thực hiện dịch vụ công trực tuyến, 14 địa phương ban hành chính sách giảm thời gian xử lý còn hiệu lực áp dụng đến năm 2024 nhằm thu hút người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến…
Có thể nói, quý I năm 2024, công tác chuyển đổi số những tháng đầu năm 2024 đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành và các địa phương đặc biệt quan tâm; các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh việc xây dựng, ban hành các kế hoạch chuyển đổi số, kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao nhằm đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra trong năm 2024./.